Binnenkort vindt u aan het eind de juiste antwoorden.
TOELICHTING
B = dialect van Bergen op Zoom
H = dialect van Halsteren
Z = dialecten van het Zuidkwartier
Zet ’n kriengeske rond de letter vur ’t goeje aantwoord.
B 01. Zeg in ’t Bergs: die kleuren passen niet bij elkaar
- Die kleure prizzetere nie
- Die kleure fokkedere nie
- Die kleure stoefe nie
B 02. Hoe zeg je in het Bergs dat iemand lang en breedvoerig staat te praten?
- Die zit mar te breie
- Die è dikke lippe
- Die edden lang emd aan.
B 03. Wat betekent het als men zegt: de roei is van ’t gat?
- IJ is weggevare
- De gerdijne zijn van de rame
- ’t Gevaar is geweke
B 04. De buren lijden armoe, zei buurvrouw Mien. Hoe zeg je dat in ’t Bergs?
- Dèèr zat vor vijf cente
- z’Ebbe gin krimp
- De lamp ang schééf dèèr
B 05. Da’s ammaal oerejan’agel! Wat wordt er bedoeld?
- Da zijn buitenechteleke kinders
- Da zijn ammaal smoesjes
- Da zijn ééle gròòte agelstééne
B 06. Als je van iets helemaal ondersteboven bent, hoe zeg je dat in het Bergs?
- ‘k Ontgaf ’t m’n eige
- ‘k Ging kop over kont
- Dèèr ’t nen
B 07. Rens zee: Nou, da’s wezekieps! Wat bedoelde hij?
- Da’s onzin
- Da’s ’n drama
- Dèèr kende zeker van zijn
B 08. ‘Ja, stil mar, me n’ebbe n’ammaal nog kore te veld’, zee moeder tege tante Trees. Wat bedoelde ze?
- Wie wit wa wij nog mè d’onze kinders af kenne zien
- Me kenne vorlòòpeg nog deur
- ’t Ga vorlòòpeg nog nie regene
B 09. Wat betekent: wa zitte wir te mokkere?
- Wa zitte wir te mokke
- Wa zitte wir te stoke
- Wa zijde wir on’andeg bezeg
B 10. Hij is heel zwaarmoedig. Hoe zeg je dat in het Bergs?
- IJ sta d’op z’n ponteneur
- IJ pereer nie
- IJ rij d’n zware kar
B 11. Wat is ’n affeseerkwast?
- Een grote kwast
- Een lange man
- Een kwast aan een ceremonieel zwaard
B 12. ’t Stòòfvléés wier gesjeuterd in ‘nne gròòte vlééspan.
Hoe noem je zo’n pan?
- ’n stremien
- ’n kastrol
- ’n koevelle
B 13. Waarmee hang je de was op?
- Waspegaaie
- Wasbenne
- Waspinne
B 14. Arrejaan was zuineg op z’n keuverreke. Waar was hij zo zuinig op?
- Zijn biljartkeu-tas
- Zijn zondagse strikje
- Zijn spaarvarken
B 15. Hoe noem je in het Bergs een alpinopetje?
- Klotje
- Pinnekesmuts
- Schééve n’Endrik
B 16. Wat is geen bessensoort in het Bergs?
- Doornebesie
- Papekulleke
- Brembesie
B 17. Hoe noemen we in het Bergs de prinsessenboon of spercieboon?
- Sperriebòòn
- Tuinbòòn
- Suukerbòòn
B 18. Nou moe wa d’n krakdil! Waarover hebben we het hier?
- ’n krokedil
- ’n ouwe fiets
- ’n bot mes
B 19. Hoe noemt men een hark in het Bergs?
- Rijf
- Kroet
- Arrek
B 20. Wat is ’n bats?
- Schop
- Weegschaal
- Wasteil
Wat wordt bedoeld met … …?
H 01. Da’s ’n smaajmeut eeste klas,
- Dat is een roddeltante
- Kleine driewieler
- Oliekacheltje
H 02. Ge zult ’m wel broene:
- Pas op, dat zijn geen dovenetels!
- Dat zal je wel tegenvallen
- Dat komt vast wel goed
H 03. Kees waar aongelaoje:
- Kees was heel boos
- Er zat aanslag op Kees
- Hij was zwaar bepakt en gezakt.
H 04. G’hoef ’n ouwen aap gin bakkese te lere trekke:
- Apen nemen dat toch niet over
- Apen doen dat vanzelf
- Hij is zo ervaren, die hoef je niets wijs te maken.
H 05. Ze ware aan ’t batse:
- Ze waren aan het vechten
- Ze werkten met de bats (grote schop)
- Uitvaren uit de Antwerpse haven de Schelde op.
H 06. Das ’n echte bennekesbreier:
- Die werk altijd heel secuur
- Die kan zijn vrije tijd wel op
- Hij heeft altijd lol en gaat van het ene feestje naar het andere.
H 07. Da frit gin brood:
- Die heeft geen honger
- Dat kun je zonder onderhoud bewaren
- Zeker een vleeseter.
H 08. Daor kunde mooi naor fluite:
- Daar zal jij niet van profiteren
- Als het rokjes dag is
- Als de sneeuw zachtjes neerdwarrelt.
H 09. Z’n gal liep over:
- Hij had teveel gegeten
- Hij werd verschrikkelijk boos
- Hij moet een internist raadplegen.
H 10. Daor kunde vergif op inneme:
- Dit is een goed tegengif
- Dat is ‘heel zeker’ waar
- Ik mag jou niet!
H 11. Hij ed ’n loojeg pootje:
- Hij rij nogal eens te hard / te snel.
- Hij heeft last van etalagebenen
- Hij kan maar moeilijk bijhouden.
H 12. Daor zijn oew haore tekört vor:
- Je kan beter maar je haren wat langer laten groeien
- Daar heb jij de capaciteiten niet voor
- Neem maar een andere kapper.
H 13. ‘Strooiwies:
- Bundeltje graan om de schoven te binden
- Boerenwerkmeid
- Strooigoed op sinterklaasavond.
H 14. Treweel:
- Driewieler
- (Metsel) troffel
- Water op een driesprong van beken of rivieren.
H 15. Versjachele:
- Verhandelen
- De kachel poetsen met blackschachel
- Het onderspit delven.
H 16. Staaieren:
- Lange afstand schaatsen
- Fors doorstappen
- Achter de derny rijden.
H 17. Schove:
- Schafttijd genieten (werkonderbreking)
- Verleden tijd van schuifelen
- Het werken als schovenier.
H 18. Schrabber:
- Schoffel
- Kraphandje met lange steel om je rug te krabben
- Een slonzig persoon.
H 19. Stikkebezies:
- Kruisbessen
- Kleine harige kever (zogenaamde ‘spinazie-kever’)
- De oude nonnetjes in het besjeshuis (bejaardentehuis).
H 20. Kepeer:
- Onvolmaakte vrucht van de perenboom
- Slooppeer (zwevend aan een kraan om gebouwen te slopen
- Peetoom.
H 21. Plets:
- Geplaveide plaats achter het huis
- Platvloers taalgebruik
- Kelderplank waar het zaaigoed tot het voorjaar bewaard werd.
Z 01. ’n Pèèrd wor beslooge n’in ’n:
- Travallie
- Raamplesaant
- Pegatter.
Z 02. Bastebollekes zèèn:
- Zaodbollekes van de Zwarte Nachtschaoi
- Vruchte van de tamme kestannie
- Vruchte van de wulde kestannie.
Z 03. Alzeleeve betjeeket:
- Vast en zeeker
- Jeel z’n leeve
- a. en b. zèèn goed.
Z 04. Brokstok ies:
- ’n Stok die makkelek brikt
- ’t Gevoel da t’r ’n stok ien oew keel ziet
- Erseninfarrekt bij ’n vaareke.
Z 05. ’n Diekkop ies:
- ’n Bepaold swoort slang
- ’n Puit ien wordieng
- ’n Lomperik.
Z 06. ’n Gedoente ies:
- Geneuk
- ’n Klèèn boerderijke
- ’n Vaste relaosie.
Z 07. ’n Grjeelmaoker ies:
- Iemes die pèèrdetuig mokt of rippereert
- ’n Serzjaant ien ’t leeger
- Iemes die kèrrevèns grjeedmokt vur gebruik.
Z 08. Osseme ies:
- Stiere kestreere
- Kerremes vierei en Ostrecht
- Lucht biennezuige en uitblaoze.
Z 09. Meej ’t aachterènd van de keu betjeekent:
- Jeel makkelek, zonder moeite
- Aachtersteveure waareke
- De verkjeerde dienge doen.
Z 10. IJ ies afleggesklaor betjeekent:
- IJ ies ooverleeje
- IJ ies jeel moej
- IJ ies grjeed om naor bed te gaon.
Z 11. Allefsegat betjeekent:
- Jeel slordeg, nie af
- Jeelemaol onderaon z’n rug
- Afgezakt.
Z 12. ’n Annebroek ies:
- ’n Daomesonderbroek
- ’n Mannebroek meej knoppe
- ’n Vlaomse Gaoi.
Z 13. Baarege
- Zèèn wooge woope ien ’t laandschap
- Ies Bergen op Zoom
- a. en b. zèèn goed.
Z 14. ’n Baskwiel ies:
- ’n Weegapperaot
- Iemes meej ’n laoge stem die ziengt meej kesumpsie
- Iemes die nwoot tevreeje n’ies.
Z 15. ’n Bazzeloen ies:
- ’n Sondas ooverèm
- ’n Sweekse waarekbloes
- ’n Blaosinstrement.
Z 16. Begaankenis ies:
- Iets wa ge begaojd ed
- ’n Beejvaort
- ’n Tocht naor ’t volgede kefee.
Z 17. Bittere peeje:
- Wienterpeeje a ge ze ien de zoomer al it
- ’t Zaod van koejbwoone (lupine)
- Peejkoffie.
Z 18. ’n Boekske blaojkes ies:
- ’n pakske siegrettevloeikes
- ’n Ingebonne seerie tèèdschrifte
- ’n Naorslagwaarek.
Z 19. Da vaareke ies bremzeg betjeekent:
- Wa d’ies da d’n ljeelek mees
- Die zug wul gedekt worre
- Da vaareke ies jeel ziek.
Z 20. Daovetrent ies:
- Zoow ongeveer
- De moode ien ’n aovegebied
- Jeel grwoot en meej veul kebaol.